In het Nederlandse onderwijs is kwaliteitsverbetering een centraal thema. Het is mogelijk om hierin grote stappen te zetten. Ontwikkelingsgerichte assessments met behulp van DNLA maken directie, afdelingsleiders en andere functionarissen in het onderwijs bewust van hun eigen rol en mogelijkheden. De investering betaalt zich meer dan terug in ontwikkelingskansen voor scholen: afdelingsleiders, leerkrachten en leerlingen.
Binnen de OMO Scholengemeenschap Helmond bestaat de behoefte het niveau voortdurend te verhogen om het maximale aan onze leerlingen mee te geven. De ambitie is om van de drie deelscholen kwaliteitsscholen te maken. Daarvoor zijn afdelingsleiders nodig die in staat zijn de transitie te maken en de schoolvisie te vertalen naar afdelingsplannen en daarbij effectief leiderschapsgedrag vertonen. De nieuwe schoolleider is een voorbeeld voor de sectieleiders en leraren in het versterken van de eigen professionaliteit. Dat betekent stimuleren en aanspreken op het nemen van ruimte, samenwerken in secties en afdelingen, resultaten van eigen werk meten, vergelijken en verantwoorden.
De behoefte aan kwaliteitsverhoging kwam duidelijk naar voren in de serie gesprekken in 2012 tussen directie en afdelingsleiders. Gebruik werd gemaakt van DNLA- analyses sociale en managementcompetenties.
In de gesprekken ging het om de houding en gedrag van de afdelingsleiders, de situatie op de eigen afdeling en de ambities van de school. Wat heb jij als afdelingsleider nodig? Wat doe je goed? Wat kan beter? Wat heeft de school nodig? Deze gesprekken zijn begeleid door Dick Schotgerrits van VOV Consultancy.
De gesprekken waren uitnodigend, confronterend en soms emotioneel. Ze zijn door alle afdelingsleiders als waardevol en veelal als plezierig ervaren. Met veel elan zijn ze met de uitkomsten en afgesproken actiepunten aan de slag gegaan. Voor enkele afdelingsleiders bleek dit niet haalbaar. In goede harmonie, zonder ingewikkelde procedures is voor hen een andere, meer adequate plek gevonden. Een waardevolle extra opbrengst.
De gesprekken boden mij de ingang om samen met de directeuren van de deelscholen op diepgaande wijze mijn visie, mijn waardering, mijn zorgen, mijn persoonlijke waarnemingen, ook over hun functioneren vertrouwelijk en constructief met de afdelingsleiders te delen. Een compliment gaat hierbij uit naar Dick Schotgerrits, met wie ik ook in eerdere schoolsituaties in vergelijkbare contexten heb samengewerkt. Hij weet op een deskundige en authentieke manier een klimaat te scheppen dat tot maximale openheid en resultaten leidt. In deze gesprekken wordt niet alleen de afdelingsleiders een spiegel voorgehouden, maar zien mijn directeuren en ik als rector de effecten van eigen houding en gedrag terug.
Vervolgstappen voor de afdelingsleiders zijn een doorontwikkeling in de gewenste richting, daarbij ondersteund door een gemeenschappelijk opleidingstraject.
DNLA wordt gebruikt voor ontwikkelingsdoeleinden, ook voor het opsporen en ondersteunen van nieuw leiderschapstalent. Ik heb eveneens ervaren welke waarde DNLA heeft als selectie-instrument in wervingsprocedures.
Tot slot. Voor mij stond de waarde van de DNLA- systemen al vast. De analyses vormen een natuurlijke eyeopener. Zichtbaar wordt of wat jij in je functie nodig hebt, er ook is. Ook wat je te doen hebt om dit te realiseren. De gevolgde methodiek heeft zich opnieuw bewezen als een krachtige aanzet tot persoonlijke ontwikkeling en als opstart en vervolg van een transformatieproces gericht op het ontwikkelen van een nieuwe, ambitieuze cultuur waarin scholen alles doen om niet alleen een financieel gezonde organisatie te hebben, maar vooral een situatie te scheppen waarin het belang en de ontwikkeling van leerlingen centraal staan.
Hans Schapenk, voormalig-rector OMO Scholengemeenschap Helmond, nu bestuurder Scholengroep Rijk van Nijmegen